Πλοήγηση με GPS

Αν εχεις ειδικη συσκευη GPS, φυγε κατευθειαν απο δω περα (ζηλεια).

Next best thing ειναι να εχεις smartphone. Εδω περιγραφω πώς χρησιμοποιω Android κινητο με δεκτη GPS (ολα εχουν) και δωρεαν εφαρμογες για περπατημα στο βουνο.

Παίρνω πίσω τα καλά λόγια που έγραψα για το OruxMaps, γιατί πλέον διατίθεται επί πληρωμή και δεν μου αρέσει η εξυπνάδα «Φτιάχνω μια εφαρμογή που τη διαθέτω αρχικά δωρεάν για να την χρησιμοποιήσει πολύς κόσμος και να παίρνω τα σχόλιά τους για να την εξελίξω, και μετά τους την πουλάω.»

Α. Απαιτησεις (τι θελω)

Θελω να ξερω πού ειμαι (γεωγραφικο στιγμα και υψομετρο), ωστε αν χαθω να μπορω να πω τη θεση μου.

Κατεβαζεις την ‘κουρτινα’ απο το πανω μερος της οθονης

Ευκολακι. Ενεργοποιω το δεκτη GPS του κινητου και ανοιγω οποιαδηποτε εφαρμογη πλοηγησης. Μεχρι να κλειδωσει η τοποθεσια, συνιστω την εφαρμογη GPS Status & Toolbox που ειναι ελαφρια (τη βρισκεις δωρεαν στο Google Play, δεν χρειαζεσαι την εκδοση PRO). Σε ενημερωνει για την ποιοτητα του σηματος των δορυφορων, εκτιμα το χρονο που απομενει για να κλειδωσει τοποθεσια και ενημερωνει απο ποσους δορυφορους λαμβανει σημα, το οποιο επηρεαζει την ακριβεια του στιγματος. Επισης, δειχνει πυξιδα (πχ κατευθυνσου δυτικα), υψομετρο. Τελος, απο το μενού ‘Κοινή χρήση’ μπορεις να στειλεις στα γρηγορα τη θεση σου (στιγμα και συνδεσμο στο Google Maps) με email, SMS.

Αν σε εκνευριζουν τα ενοχλητικα διαφημιστικα, εναλλακτικα προτεινω την εφαρμογη GPSTest που ειναι ανοικτου κωδικα.
Θελω να ξερω πού ειμαι πανω σε ενα χαρτη της περιοχης, ωστε να προσανατολιστω και να κατευθυνθω προς τη σωτηρια! Εδω χρειαζομαι χαρτη φορτωμενο στη μνημη του κινητου (offline map). Αποκλειονται online χαρτες που απαιτουν συνδεση με το Ιντερνετ πανω στο βουνο, διοτι την κακια στιγμη δεν ειναι σιγουρο οτι θα εχεις σημα. Offline maps πλεον προσφερουν δωρεαν αρκετες εφαρμογες:
- Χάρτες (της Google)
- MAPS.ME
- OruxMaps
- Google Earth
Γι αυτη τη δουλεια προτιμω το MAPS.ME που κατεβαζει ευκολα στο κινητο χαρτες OpenStreetMap (OSM) οταν εχεις WiFi για να τους χρησιμοποιεις αργοτερα offline. Ο χαρτης ενημερωνεται και ειναι σχετικα πληρης με δρομους, χωρια και σημεια ενδιαφεροντος (πχ Food, Gas), αλλά δυστυχως δεν εχει ισοϋψεις. Για την Ελλαδα ειναι χωρισμενος σε 7 κομματια, οπότε αν εισαι τσιγκουνης με τον αποθηκευτικο χωρο του κινητου, μπορεις να κατεβασεις οσα χρειαζεσαι. Χαρτες ειναι διαθεσιμοι για ολες τις χωρες του κοσμου. Παρεμπιπτοντως, παρεχει οδικη πλοηγηση με φωνητικες οδηγιες και τις γραμμες του μετρό, αλλά αυτα ειναι ασχετα με την πεζοπορια. Δυστυχως δεν καταγραφει μονοπατια, ουτε προβαλλει διαδρομες και προσφατα αρχισε να προβαλει διαφημισεις.
Θελω να μπορω να ακολουθησω συγκεκριμενη πορεια (route). Χρειαζεται να εχω βρει καταγραφη της διαδρομης απο αλλους οδοιπορους ή προηγουμενες δικες μου βολτες που θα προβαλεται στο χαρτη και θα ακολουθω το χναρι της.
Θελω να καταγραφω το μονοπατι που περπαταω. Για να το παραβαλω με την πορεία του (3) οσο ειμαι στο βουνο. Στο τελος θα εχω στοιχεια οπως: διανυθεισα αποσταση, υψομετρικα μετρα, διαρκεια, κλπ.

Ολα τα παραπανω (1)-(4) τα κανει η εφαρμογη OruxMaps (και αρκετα παραπανω bonus, οπως heartbeats, αναγλυφο τοπίο 3D, διορθωση υψομετρου, βαθμολογια δυσκολιας, αλλά αυτα ειναι κερασακια για εκπληξη).

Β. Εγκατασταση εφαρμογης

Χρησιμοποιω το OruxMaps για καιρο και ειναι το πληρεστερο δωρεαν προγραμμα για περπατημα / ορειβασια σε συσκευες Android. Εδω που τα λεμε, δεν υπαρχει και μεγαλος ανταγωνισμος: το TopoNavigator και το PathAway δεν ειναι δωρεαν και πασχουν το μεν απο τις ασθενειες της νεοτητας και το δε απο τις ασθενειες των γηρατειων. Το OsmAnd φαινεται καλο, αλλά δεν ειναι δωρεαν. Το Strava ειναι ωραιο, αλλά απευθυνεται σε ποδηλατες / δρομεις. Ακομη υπαρχουν το Kamoot: Cycling & Commuting Maps, το Locus Map 4 Outdoor Navigation και το BackCountry Navigator που ειναι εμπορικα και ναι μεν ειναι δωρεαν ως εφαρμογες, αλλά απαιτουν πληρωμη για τους χαρτες που κατεβαζεις. Επισης, υπαρχουν τα Wikiloc και AllTrails που δινουν εμφαση στη δημοσιευση / προβολη μονοπατιων.

Ξαναγυρνω στο OruxMaps. Το πρωτο βημα ειναι να κατεβασεις την εφαρμογη OruxMaps απο τον ιστοτοπο www.oruxmaps.com (γύρνα τη γλωσσα στα αγγλικα, εκτος κι αν εισαι ισπανομαθης). Χρησιμοποιησε τον υπολογιστη σου για να πλοηγηθεις στη σελιδα Downloads οπου θα κατεβασεις το αρχείο OruxMaps7.4.25.apk. Μετα το αντιγραφεις στο κινητο, οπου το κλικαρεις για να εγκατασταθει η (νομιμα) δωρεαν εφαρμογή. Εναλλακτικα, μπορεις να εγκαταστησεις την πιο προσφατη εκδοση OruxMaps v.8.5.5 απο το Google Play Store εναντι €4,09.

Για να εχεις διαθεσιμο offline χάρτη της περιοχής που σε ενδιαφέρει, ανοιγεις την εφαρμογη και απενεργοποιεις το GPS με GPS tracking off για να μπορεις να μετακινηθεις στην περιοχη που σε ενδιαφερει, χωρις να σε επαναφερει αυτοματα στο ‘εδω’ του GPS. Επειτα, ενω εισαι online, επιλεγεις το χαρτη Topo 4umaps που εχει ισοϋψεις. Απο το μενου Map tools, Map creator επιλεγεις τα ακρα της περιοχης που σε ενδιαφερει, ολα τα layers (τσιγκουνιες θα κανουμε) και δινεις ενα ονομα στον χαρτη που θα download. Περιμενεις να κατεβασει ολα τα μπλοκια και φινιτο. Εχεις πλεον χαρτη αποθηκευμενο στο κινητο σου. Μπορεις να παραλειψεις το Γ.

Γ. Χαρτης Ελλαδας

Πηγαινεις στο www.openandromaps.org, αλλαζεις γλωσσα απο γερμανικα σε αγγλικα και απο τη σελιδα Map Downloads επιλεγεις Countries and Regions, Europe. Ακολουθουν 2 βηματα:

Κατεβασμα του χαρτη της Ελλαδας (~300MB) και μετα αποσυμπιεση απο τη μορφη zip του μοναδικου αρχειου Greece.map μεσα στο φακελο oruxmaps/mapfiles. Μπορει να θελεις να κατεβασεις και το αρχειο POIs που περιεχει Points Of Interest, δηλαδή σημεία ενδιαφέροντος, πχ πηγες, καταφυγια, κα.
Στο OruxMaps ο χαρτης επιλεγεται απο το μενου (δευτερο απο δεξια στην πανω μπαρα), Switch map, OFFLINE, GREECE (MAPSFORGE).
(Προαιρετικό) Εγκατασταση Rendertheme και συγκεκριμενα του Elevate 4. Πισω στο AndroMaps, ιστοσελιδα Map Style / Elevate. Επιλεγεις Normal version στο Manual download που κατεβαζει το Elevate4.zip και το αποσυμπιεζεις μεσα στο φακελο oruxmaps/mapstyles. Τα παρακατω χρειαζονται μονο την πρωτη φορα που θα εγκαταστησεις Rendertheme στο OruxMaps:
- Πηγαινε «Global settings», «User interface», «Miscellaneous UI», «No Navigation Drawer» να ειναι ξε-τσεκαρισμενο.
- Στην κεντρικη οθονη με το χαρτη συρε απο αριστερα (την κουρτινα) και ως «Mapsforge theme» επιλεξε το θεμα «Elements».

Για να φτιαξεις χαρτες της περιοχης που θα επισκεφτεις υπαρχει και το MOBile Atlas Creator που τρεχει σε Windows και, αφου κατεβασει χαρτογραφικα δεδομενα, φτιαχνει offline χαρτες για το OruxMaps. Δωρεαν και νομιμα. Πλην ομως οι περισσοτεροι χαρτες που κατεβαζε αφαιρεθηκαν και εμειναν μονο οι OpenStreetMaps. Γι αυτους δεν χρειαζεσαι το MOBAC – μπορεις να τους κατεβασεις ολοκληρους μεσω του AndroMaps. Αρα το MOBAC ειναι χρησιμο μονο αν δεν εχεις 2 x ~300MB ελευθερου χωρου για ολοκληρη την Ελλαδα. Για περισσοτερες οδηγιες, δες Τοπικοι Offline χαρτες.

Δ. Υψομετρα

Προτου να ανεβεις στο βουνο μπορει να θελεις να δεις το αναγλυφο της περιοχης που θα κινηθεις και τα υψομετρα εκει. Ορειβατης που σεβεται τον εαυτο του χρειαζεται χαρτη με ισοϋψεις, αυτες τις γραμμες που ‘ακολουθουν’ σημεια ιδιου υψομετρου στην επιφανεια του εδαφους. Πυκνες ισοϋψεις => αποτομο τερεν, μεγαλη κλιση εδαφους. Ο χαρτης του AndroMaps περιεχει υψομετρικη πληροφορια, αρα προβαλει ισοϋψεις. Επισης, δειχνει μια (ψιλο-αχρηστη) φαντεζι προβολη αναγλυφου απο το μενου Maps / Map tools / 3D Map.

Για μεγαλυτερη λεπτομερεια στην αποτυπωση των υψομετρων, ή αν εχεις raster χαρτη διχως υψομετρικη πληροφορια, πρεπει να την κατεβασεις ξεχωριστα. Παλιοτερα ειχαμε την εφαρμογη DEM1 σε Android με την οποια μπορεις να εχεις υψομετρικα δεδομενα καθε σημειου του χαρτη (με αναλυση 33 μετρα), οπότε μπορεις να βλεπεις το αναγλυφο και να εχεις ακριβες υψομετρο σε ολους τους χαρτες, χωρις να εισαι εκει και χωρις χρηση του GPS (το οποιο σου δινει υψομετρο μονο για το σημειο που βρισκεσαι). Δυστυχως η εφαρμογη αποσυρθηκε. Ωστοσο, εχω μαζεψει τα δεδομενα για ολη την Ελλαδα, αποσυμπιεσε τα και ριξτα χυμα στο φακελο oruxmaps/dem του κινητου σου.

Ε. Διαδρομες

Το επομενο βημα ειναι να βρεις διαδρομες στην περιοχη που θα επισκεφτεις. Οι καταγραφες εχουν τη μορφη αρχειων που περιεχουν διαδοχικα σημεια και ειναι κωδικοποιημενες συνηθως σε GPX (ή KML αν εισαι fan της Google). Αναλογα με την περιπτωση το αρχειο μπορει να περιεχει, εκτος απο γεωγραφικο μηκος και πλατος, υψομετρο, χρονοσημανση, σημεια διαδρομης (waypoints).

Διαδρομες βρισκεις σε ιστοτοπους που απτονται της δραστηριοτητας (ποδηλασια, trail running, off-road driving) που σε ενδιαφερει, για εμας ορεινη πεζοπορια:

www.hellaspath.gr Επιλεγμενα μονοπατια των ελληνικων βουνων, αξιοπιστα καταγραμμενα και σχολιασμενα
www.wikiloc.org Διαδρομες για δρομεις, σκιερ, αιωροπτεριστες, και πολλα αλλα, μεταξυ των οποιων και trekkers. Πολυ υλικο, το πιο αξιολογο προβαλεται και σε ιδιαιτερο επιπεδο (layer) του Google Earth στο PC (αλλη μια χρησιμη εφαρμογη για το συναφι). Τσεκαρε τα μονοπατια του igavio 🙂
www.everytrail.com

Πας στον ιστοτοπο, στο χαρτη ζουμαρεις στην περιοχη που σε ενδιαφερει, βλεπεις τις καταγραμμενες διαδρομες και κατεβαζεις το GPX αρχειο. Το φορτωνεις στο OruxMaps μεσω του μενου Track/Route tools / Load KML/GPX file. Για να το δεις πανω στο χαρτη, πας Manage Tracks/Routes, πατας παρατεταμενα πανω στο αρχειο που κατεβασες και επιλεγεις Follow/see as a Route.

Συμφωνα με την επικρατουσα ορολογια, route ειναι μια διαδρομη που λειτουργει ως οδηγος και επιθυμεις να την ακολουθησεις. Η καταγραφη του μονοπατιου, λεγεται track (ή tracklog). Καποιος, λοιπον, κατεγραψε το μονοπατι εσυ κατεβασες και τη χρησιμοποιεις ως route.

Στ. Καταγραφες

Επιτελους ειμαστε σε θεση να καλυψουμε την τελευταια απαιτηση:

Πανω στο βουνο

Ενεργοποιεις το GPS, μπαινεις στην εφαρμογη OruxMaps, σε τοποθετει στον χαρτη που εχεις κατεβασει και σου δειχνει τη διαδρομη που εχεις φορτωσει.
Ενεργοποιεις την καταγραφη του μονοπατιου που περπατας απο το μενου Start Recording. Μπορεις να σβησεις την οθονη για να εξοικονομησεις χυμους μπαταριας, η καταγραφη συνεχιζεται στο παρασκηνιο.
Πού και πού μπορεις να τσεκαρεις στην οθονη το χαρτη της περιοχης, τη διαδρομη που εχεις να κανεις και την πορεια που εχεις περπατησει.
Απο μενου Global settings / Text to speech/Sounds τσεκαροντας Enable TTS θα σου απαγγελει καθε, πχ χιλιομετρο, πορειας τα στατιστικα για να εισαι σιγουρος οτι καταγραφει.
Στο τελος του περπατηματος σταματας την καταγραφη και σου βγαζει τα στατιστικα (διαρκεια, διανυθεισα αποσταση, υψομετρικα αναβασης, μεγιστο / ελαχιστο υψομετρο).

Πισω στον πολιτισμο

Εξαγεις το μονοπατι που κατεγραψες σε αρχειο GPX (ή KML).
Το αποθηκευεις και στον υπολογιστη σου για να μην το χασεις.
Το ανεβαζεις στο wikiloc για να το μοιραστεις με αλλους πεζοπορους ή το θαυμαζεις στο Google Earth στον υπολογιστη οπου μπορεις να βγαλεις προοπτικες απεικονισεις του.

Τοπικοι offline χαρτες

Ειλικρινα δεν αξιζει (πλεον) τον κοπο. Αλλά αν δεν εχεις 300MB ελευθερα για να αποθηκευσεις στο κινητο σου ολη την Ελλαδα, και χρειαζεσαι μονο το χαρτη πχ της Οιτης, ειναι μια λυση.

MOBAC εκδοση 2.0.0 (Windows) Για δημιουργια offline χαρτη

Εγκατασταση MOBAC: το κατεβαζεις, αποσυμπιεζεις το zip σε ενα φακελο και τρεχεις το Mobile Atlas Creator.exe. Αν δεν την εχεις στο PC, θα σου ζητησει να εγκαταστησεις Java.Τρεχεις το MOBAC για να φτιαξει το χαρτη της περιοχης που σε ενδιαφερει.

Απο το μενου Atlas / New Atlas, ονομαζεις, πχ Syros, και επιλεγεις format OruxMaps Sqlite.
Επιλεγεις την περιοχη που σε ενδιαφερει στο χαρτη παιζοντας με τα zoom in&out, διοτι το MOBAC δεν εχει βελακια μετακινησης Β-Ν και Δ-Α.
Επιλεγεις Map source. Για περπάτημα θελεις OpenStreetMap 4UMaps.eu
Επιλέγεις Zoom levels. Για περπάτημα θελεις απο 11 (zoom out) και οσο παει πανω, πχ μεχρι 15 (zoom in)
Κανεις Add selection για να προσθεσει στον υπο κατασκευη χαρτη τα κομματια της αναλυσης του χαρτη που επελεξες στα βηματα 3-4.
Κανεις Create Atlas που ξεκιναει τη συναρμολογηση.
Το MOBAC ετοιμο να ξεκινησει την κατασκευη του ατλα της Συρου
Μεταφερεις τον ατλα απο το PC (ειναι στον υποφακελο atlases του φακελου που εχεις βαλει το MOBAC) στο κινητο στο φακελο oruxmaps/mapfiles.
Ο ατλας ετοιμος για μεταφορα στο κινητο